In­no­va­ties op zet­ge­bied
zi­jn la­ats­te ja­ren sche­ring en ins­lag. Niet altijd ten guns­te van wat wij – dat zi­jn dan de vak­men­sen – ’goe­de’ ty­po­gra­fie kun­nen noe­men. Fo­to­zet liet, en la­at toe, snel­ler dan vroe­ger dui­zen­den let­ter­te­kens naast en on­der el­kan­der te pla­atsen in een vo­o­r­af ge­ko­zen groot­te, so­ort en vorm.

Naast de­ze
ho­ri­zon­taal/­ver­ti­caal-po­si­tie, heeft de tech­niek de mo­ge­l­ijk­he­den ge­opend naar vorm­ge­ving die een de­cen­nia ge­le­den een droom­beeld was : ne­ga­tief be­lich­ten, com­bi­na­tie po­si­tief-ne­ga­tief, vlak­ken in­be­lich­ten, ro­te­ren van wo­or­den en let­ters, spi­ra­le­ren van teks­bl­ok­ken, ver­bu­igen van re­gels, kan­te­len tot 360 gra­den, ka­ders met rech­te en ron­de hoe­ken in de meest ver­schei­de­ne vor­men, enz.

Toen de­s­tijds
de ty­po­gra­fen-vorm­ge­vers – het wa­ren hand­zet­ters – al­leen be­schik­ten over een be­perkt aan­tal mo­ge­l­ijk­he­den, wa­ren hun pro­duk­ten ze­ker even ac­cep­ta­bel als nu. Lu­xe wordt ge­de­fi­nie­erd als ’overdaad/​weelde’ en is nu in de ty­po­gra­fi­sche vorm­ge­ving geïn­te­gre­erd. We con­state­ren hier­bij vaak dat het spree­kwo­ord dat ’lu­xe mo­ei­li­jk om dra­gen is’ ook hier waar­heid is.

Tij­dens de
’O­pen-house-Ver­an­stal­tung van Li­no­ty­pe in Stutt­gart, on­langs ge­hou­den, werd er een dub­be­le bro­chu­re vo­or­ge­steld, ont­wor­pen door de fir­ma Satz­De­sign uit Frei­burg. Tij­dens de jongs­te im­prin­ta ma­ak­te ik toe­val­lig ken­nis met Fried­rich van Goer, Ge­schäfts­füh­rer van de­ze fir­ma, en was blij ver­won­derd over wat de­ze fir­ma toen toon­de op het ge­bied van zet­vo­or­beel­den : ty­po­gra­fie avant la lett­re ! Het kan dan ook ge­en toe­val zi­jn dat Li­no­ty­pe de­ze fir­ma uit­koos vo­or het pre­sen­te­ren van wat met Li­no­ty­pe-ap­pa­ra­tuur, bui­ten de tech­ni­sche mo­ge­l­ijhe­den, op het ge­biet van vorm­ge­ving kan.

De­ze A3-bro­chu­res,
zwart/​wit ge­drukt op een 150 gram hoogkwa­li­ta­tief pa­pier, la­ten zien hoe met re­la­tief wei­nig let­ter­so­or­ten, maar met ge­bruik van de ve­le tech­ni­sche mo­ge­l­ijk­he­den van de Li­notro­nic 300/500 en de CR­Tro­nic, een­vou­di­ge én speel­se ty­po­gra­fie kan ge­le­verd wor­den, met een mo­dus vi­ven­di tus­sen con­ser­va­tie­ven en progressieven.

De­ze unie­ke bro­chu­res,
je kan ze ’let­terpro­e­ven’ maar dan met goe­de zet­vo­or­beel­den noe­men, to­nen aan dat het echt niet no­dig is je klan­ten te over­don­de­ren met massa’s let­ter­so­or­ten, maar dat de fee­ling en de er­va­ring van een goe­de ty­po­graaf aan de start van een druk­werk­crea­tie een blij­ven­de nood­zaak is. Elek­tro­ni­ca-in­ge­nieurs en an­de­re, om nog niet te spre­ken van om­ge­school­de bou­w­vak­kers en dactylo’s kun­nen dat niet !

Zon­der ve­el com­men­ta­ar –
goe­de waar prijst zich­zelf – vindt u hier­bij een bloem­le­zing uit de­ze ty­po­gra­fi­sche ju­we­len. Het ist norm­aal da u ze goed vindt, in het te­ge­no­ver­ge­stel­de ge­val mo­et u zelf con­clu­sies trekken.

Jo­r­is Wil­laert
GRA­FIEK
Bel­gi­sche Fach­zeit­schrift für Gra­fik, Design